सहिदका नाममा उद्यान

तत्कालीन माओवादी जनयुद्धमा जीवनोत्सर्ग गर्ने सहिदका नाममा बाग्लुङमा उद्यान निर्माण गर्न थालिएको छ । ताराखोला गाउँपालिका-२ अर्गल, गयारमा बन्ने सहिद उद्यानमा संरचना र पूर्वाधार निर्माणले गति लिएको हो ।

गयार त्यहीँ ठाउँ हो जसलाई युद्धताका माओवादी जनमुक्ति सेनाले तालिम केन्द्रका रूपमा प्रयोग गरेको थियो । विसं २०५८ मंसिरमा सरकारी सुरक्षा फौजले गयारमै तीन माओवादी समर्थकलाई एकसाथ हत्या गरेको थियो । गाउँपालिकाका अध्यक्ष प्रकाश घर्तीले पर्यटनको नमूना योजनाका रूपमा सहिद उद्यानलाई अगाडि बढाइएको बताए ।

‘यहाँका पर्यटकीय गन्तव्यस्थलको विकास र प्रवर्द्धनका लागि रु १६ करोडको लागतमा डिपिआर तयार पारिएको छ, सहिद उद्यान पनि त्यसैमा पर्छ’, उनले भने, ‘उद्यान निर्माणमा रु चार/पाँच करोड खर्च हुने आकलन छ, यो गाउँपालिकाको बहुवर्षीय योजना हो ।’

यस वर्ष गण्डकी प्रदेशको उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालबाट उद्यान विकासका लागि छुट्टाइएको रु १० लाख र जनश्रमदानसमेत गरी कूल रु ११ लाख १८ हजारको लागतमा पदमार्ग, पोखरी र प्रतिक्षालय निर्माण गरिएको अध्यक्ष घर्तीले बताए ।

संरचना बनाउँदा स्थानीय सीप र प्रविधिको प्रयोग गरिएको छ । पदमार्गमा गाउँकै ‘स्लेट’ ढुङ्गा राखिएको छ । प्रतिक्षालय काठ र ढुङ्गाले बनाइएको छ । लामीडाँडा सामुदायिक वन क्षेत्रको एक हजार २९१ वर्ग मिटर जमिनमा उद्यानका संरचना बनाइने गाउँपालिकाले जनाएको छ । उद्यानमा सहिदका सालिक स्थापना, बगैँचा, विश्रामस्थल, धारा, शौचालयसहित अन्य पूर्वाधार बन्न बाँकी नै छ ।

आर्थिक स्रोत जुटाएर जतिसक्दो चाँडो उद्यान निर्माणलाई पूर्णता दिने योजनामा गाउँपालिका छ । सङ्घीय सरकारको पर्यटन मन्त्रालयबाट पनि बजेट उपलब्ध गराउनपहल भइरहेको उनको भनाइ थियोे ।

जनयुद्धका बेला ताराखोला क्षेत्रबाट सहिद बनेका २१ जनाको सालिक उद्यानमा राखिनेछ । ताराखोला जनयुद्धमा जिल्लाकै बढी असर परेको ठाउँ हो । त्यहाँका दुई जना अझै बेपत्ता छन् ।

‘उद्यान निर्माणले सहिदको योगदानको स्मरण र सम्मान त हुने नै छ योसँगै पर्यटकीय गन्तव्यस्थलका रुपमा विकास हुनेछ’, उनले भने, ‘युद्ध पर्यटनका माध्यमबाट ताराखोलालाई चिनाउने हाम्रो उद्देश्य हो ।’

अर्गलको गयारलाई मात्र नभएर ताराखोलाका अरू कैँयन क्षेत्रलाई पनि माओवादी कार्यकर्ता र जनमुक्ति सेनाले आश्रयस्थल बनाएका थिए । ती ठाउँको चिनारी र प्रवर्द्धनलाई पनि पर्यटन विकासको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर) मा समावेश गरिएको छ ।

त्यसैमा वडा नं ५ को करिमेलालाई ‘ढुङ्गेनी गाउँ’का रूपमा विकास गरिने, गाईघाट झरनाको सौन्दय बढाउने, हिले, भुस्कातलगायत पर्यटकीय सम्भावनायुक्त स्थलमा पूर्वाधार खडागरी पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने योजना गाउँपालिकाको छ ।