घरमै यसरी पकाएर खानुहोस् घोंघी
‘घोंघी’ थारू समुदायको लोकप्रिय परिकार हो । यसलाई नेपाली भाषामा ‘शंखेकिरा’ भनेर चिनिन्छ । कतिपयले घोंघी भन्ने बित्तिकै नाक खुम्च्याउँछन् । तर प्रत्येक वर्ष टुँडिखेलमा मनाइने थारू समुदायको नयाँ वर्ष माघी महोत्सवमा जाने धेरैको खानाको रोजाई घोंघी हुने गरेको छ । यसरी थारू समुदायमा सीमित यो परिकार अन्य समुदायले पनि खाना सुरु गरेका छन् भन्ने थाहा हुन्छ ।
तराईका खोलानाला, नदी, पोखरी, खेतमा पाइने घोंघी काठमाडौं, कालीमाटी तरकारी बजार लगायत माछा पसलमा पनि पाइन्छ । यसले घोंघीको बजारीकरण भइरहेको देखिन्छ ।
घोंघी पकाउने आ–आफ्नै तरिका हुन सक्छ । तर थारू समुदायले घरमा भएको सीमित मर–मसलाको प्रयोग गरेर घोंघी पकाउँछन् । तपाईले परिवारसंग फुर्सदको समयमा अलग किसिमको स्वाद लिन घोंघी आफ्नै भान्सामा पकाएर खान सक्नुहुन्छ ।
घोंघी बनाउने आवश्यक सामग्री
–घोंघी १ किलोग्राम
–नुन, तेल, बेसार आवश्यकताअनुसार
–तोरीको दाना आधा चम्चा (आवश्यकताअनुसार)
–पकाउने भाँडा
–पानी
–प्याज एक वटा
–सुकेको लसुन ६ देखि ७ पोटी
–लसुनको हरियो पात ४ देखि ५ वटा
–हरियो धनियाँ आवश्यकता अनुसार
–चामलको पिठो चार चम्चा
–सुकेको खुर्सानी स्वादअनुसार
–आलसको धुलो आवश्यकताअनुसार
पकाउनका लागि घोंघी तयार गर्ने तरिका
– पोखरी वा धानको खेतबाट ल्याएको घोंघी सफा पानीले धुनुहोेस् ।
– घोंघीलाई पानीले धोई सकेपछि ६ देखि १२ घण्टा पानीमा डुबाएर राख्नुहोस् ।
– पानीमा डुबाएको घोंघीमा चामलको पिठो वा कनिका राख्नु होस् ।
– ६ देखि १२ घण्टा पानीमा डुबाएको घोंघी फेरी पानीले सफा गर्नुहोस् ।
– घोंघीको आधा भाग पानी राखेर १० देखि १५ मिनेट उमाल्नुहोस् ।
– उमालिएको घोंघीलाई फेरी पानीले सफा गर्नुहोस् ।
– घोंघीको बिर्ची (घोंघीको अगाडीको भागमा भएको विर्को) निकाल्नुहोस् ।
– त्यसपछि घोंघीको तल्लो भाग काट्नुहोस् ।
– अब घोंघीलाई सफा पानीले मज्जाले धुनुहोस् ।
– यसरी घोंघी पकाउनका लागि तयार भयो ।
घोंघी पकाउने तरिका
– चुलोमा भाँडा बसाल्नुहोस् ।
– भाँडा तातो भएपछि आवश्यकताअनुसार तेल राख्नुहोस् ।
– तेलमा तोरीको दाना पड्काउनुहोस् ।
– सानो आगोमा काटेको प्याज तेलमा खैरो रंग हुने गरी पकाउनुहोस् ।
– पिढेको लसुन र खुर्सानी पनि तेलमा हाल्नुहोस् ।
– त्यसपछि तपाईले तयार पार्नु भएको घोंघी राख्नुहोस् ।
– तेलमा घोंघी राखी सकेपछि २ देखि ३ मिनेट भुट्नुहोस् ।
– सानो आगोमा ३ मिनेट छोपेर पकाउनु होस् ।
– त्यसपछि तीन कप (सुपको अवश्यकताअनुसार) पानी राख्नुहोस् ।
– पानी राखेर सानो आगोमा उमालेर पकाउनुहोस् ।
– आवश्यकताअनुसार आलसको धुलो राख्नुहोस् ।
– त्यसपछि चामलको पिठो चिसो पानीमा घोलेर घोंघीमा हाल्नुहोस् ।
– ३ देखि ४ मिनेट पकाउनुहोस् ।
– अब तपाईले लसुन र धनियाँको हरियो पात काटेर राख्नुहोस् ।
– यसरी घोंघी खानालाई तयार भयो ।
घोंघी ढिक्रीसंग खान मिठो हुन्छ । सुरु सुरुमा कतिपयलाई घोंघी खान आउँदैन । पहिले यसको तल्लो भागबाट तानेपछि, पुनः मुखको भागबाट तानेमा भित्र रहेको मासु सजिलै आउँछ ।