दृष्टिविहिन बनाउने के हो शापू रोग ? कसरी बच्ने ?
सेतो पुतलीका कारण आँखा देखिने एक किसिमको दृष्टिविनाशक रोग हो- शापू । प्राय भदौदेखि मंसिरसम्म विशेष गरी नेपालको मध्य पाहाडी भेगमा यो रोग माहामारीको रुपमा देखिने गर्छ । यो रोगको लक्षण देखापरेको २४ देखि ४८ घण्टासम्म उपचार हुन नपाए आँखाको दृष्टि गुम्न सक्ने खतरासमेत हुन्छ ।
समयमै उपचार भएमा यो रोग निको हुन्छ । ढिला हुन गएमा बिरामीको दृष्टि गुम्न सक्छ वा आँखा सुकेर जान सक्छ । यो रोग लागेको शंका लागेमा तुरुन्तै अस्पताल तथा आँखा उपचार केन्द्रमा गएर चिकित्सकको सल्लाह लिनु पर्छ । आफूखुशी औषधि वा जडिबुटीको प्रयोग गर्नु हुँदैन ।
यो रोग लाग्ने कारण
हालसम्म सेतो पुतली (मोथ)लाई शापूको कारक मानिएको छ । तथापि कतिपय अवस्थामा भने सेतो पुतलीको संसर्गमा नआएका बिरामीहरुलाई पनि यो रोग देखा परेको छ । अन्य जिवाणु र विषाणुले पनि यो रोग लागेको पाइएको छ ।
लक्षण
– एक्कासि आँखा रातो हुनु
– चिप्रा लाग्नु
– उज्यालोमा हेर्न नसक्नु
– आँखाको दृष्टिमा तत्कालै कमी आउनु
– आँखा दुख्नु
– उपचारमा ढिला भएमा कालो नानी सेतो देखिनु
बच्ने उपाय
– सेतो पुतलीको संसर्गबाट टाढै रहने
– धेरै उज्यालो सेतो बत्ति नबाल्ने
– साँझ र राती ढोका बन्द गर्ने
– सम्भव भएसम्म झ्याल ढोकामा जाली हाल्ने
– सुत्ने कोठामा बत्ती निभाएर वा मधुरो बत्ती बालेर तथा झुल लगाएर मात्र सुत्ने
