बैंकबाट कर्जा लिएर घर बनाउने सोचमा हुनुहुन्छ ? यस्तो छ प्रक्रिया

हरेक मानिसलाई आफ्नै घर बनाउने चाहना हुन्छ । तर, पर्याप्त लगानीको अभावमा कतिपयले चाहेर पनि घर बनाउन सकिरहेका हुँदैनन् । त्यसैले ऋण अर्थात कर्जा लिएर घर बनाउनु उत्तम विकल्प हुन सक्छ ।

बैंक तथा वित्तीय संस्थाले निश्चित मापदण्डभित्र रहेर घरजग्गा खरिद तथा निर्माणका लागि कर्जा प्रदान गर्छन् । यसका लागि निश्चित प्रक्रिया पुरा गर्नुपर्दछ । व्यक्तिगत प्रयोजनको घरजग्गा खरिद तथा निर्माणका लागि प्रवाह गरिने कर्जामा बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई राष्ट्र बैंकले सीमा निर्धारण गरेको हुन्छ ।

यसअनुसार उपत्यकाभित्र घर कर्जा प्रवाह गर्दा धितो सम्पत्तिको मूल्यांकनमा मार्केट भ्यालुको ५० प्रतिशत र उपत्यकाबाहिर ६० प्रतिशतसम्म लगानी गर्न पाउनेछन् । कर्जा तिर्ने आधार राम्रो भए प्रिमियम ब्याजदरमा मोलमोलाई गर्न सकिन्छ भने सेवा शुल्कमा पनि मोलमोलाई गरेर खर्च घटाउन समेत सकिने नेपाल राष्ट्र बैंकका प्रवक्ता नारायणप्रसाद पोखरेल बताउँछन् ।
यो पनि पढनुहोस् ।
भूकम्पपीडित : घर ठडियो, ऋणले पोल्यो

नेपालका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले सामन्यत ५ वर्षदेखि २५ वर्ष अवधिसम्मको घरकर्जा उपलब्ध गराउँछन् । कोरोना माहामारीले गर्दा आर्थिक कारोबारमा मन्दी आएकोले अहिले विभिन्न बैंकहरुले घर लोन सम्बन्धि विभिन्न अफरहरु लिएर आएका छन् । ग्लोबल आइएमई बैंकले पनि अहिले केही समयको लागि होम लोनमा विशेष अफर ल्याएको छ ।

ग्लोबल आईएमई बैंकले अहिले ७.९९ प्रतिशत ब्याजमा होम लोन अफर गरिरहेको ग्लोबल आईएमई बैंकका प्रमुख रिटेल नरहरी शिलवालले जानकारी दिए । बैंक मार्फत कर्जा लिनका लागि ग्राहकले आफ्नो अचल सम्पत्ति धितोबन्धक राख्नुपर्ने हुन्छ । त्यसका अतिरिक्त ऋणी तथा व्यक्तिगत जमानत बस्नेको नियमित आम्दानीको स्रोत हुन जरुरी छ भने एक वर्ष अवधिको बैंक स्टेटमेन्ट समेत पेश गर्नुपर्छ । त्यसपश्चात ऋण लिने ग्राहकले बैंकद्धारा तोकिएको कर्जाको माग आवेदन फारम भर्नुपर्ने हुन्छ ।

कर्जा माग आवेदनसँगै निम्न कागजातहरु आवश्यक पर्दछ

– कर्जा लिन चाहाने व्यक्तिको नागरिकता वा पासपोर्ट
– ऋणीको पासपोर्ट साइजको फोटो
– ऋण लिने व्यक्ति तथा व्यक्तिगत जमानत दिनेको समेत आयस्रोत सम्बन्धी विवरण
– बैंकबाट कर्जा लिनको लागि राखिने धितो बन्धक राख्ने सम्पत्तिको चार किल्ला प्रमाणित भएको लालपुर्जा
– सम्पत्तिको बाटो खुल्ने कागजात
– सम्पत्तिको तिरो तिरेको कागज धितो बन्धक राखिने सम्पत्तिमा घर भएमा घर निर्माणका लागि लिइएको इजाजत पत्र
– घरको स्थायी नक्सा पास र निर्माण सम्पन्न भएको प्रमाणपत्र
– कानूनी रुपमा दर्ता भएका संघसंस्थाहरुमा काम गरिरहेका कर्मचारी वा तलबी व्यक्ति भएमा उनीहरुको तलब सम्बन्धि कागजात
– घर भाडामार्फत आम्दानी गर्नेहरुको हकमा घरभाडाको सम्झौतापत्र र भाडा आउने घरको लालपुर्जाको प्रमाणपत्र
– वैदेशिक रोजगारीबाट आम्दानी गर्नेको हकमा भिसा लागेको पासपोर्टको प्रमाण, तलबी कागजात, विदेशमा तलब राखिने बैंकको स्टेटमेन्ट र विदेशबाट नेपालमा पैसा पठाएको कागजात

आवेदन बुझाईसकेपछि बैंकले सेवाग्राहीले राख्न चाहेको धितोको मूल्याङ्कन गर्छ । प्रचलित बजार मूल्य र सरकारी मूल्याङ्कनको भारित औसतका आधारमा धितो राख्न खोजेको सम्पत्ति अर्थात् घर र जग्गाको फेयर मार्केट भ्यालुु निकाल्छ । त्यसको ४० देखि ५० प्रतिशतसम्म मात्र ऋण दिन्छन् । अग्रिम ऋण तिर्दा बैंकले ग्राहकसँग अतिरिक्त शुल्क लिन नपाउने व्यवस्था छ ।

बैंकबाट होम लोन लिँदा ब्याज बाहेक लाग्ने अत्तिरिक्त शुल्क

सेवा शुल्क

बैंकबाट घरकर्जा लिँदा सेवा शुल्क तिर्नुपर्छ । बैंक तथा वित्तीय संस्था हेरिकन सेवा शुल्क फरक–फरक छ । तर, बैंकहरुले राष्ट्र बैंकले तोकेको भन्दा बढी सेवा शुल्क लिन पाउँदैनन् । बाणिज्य बैंकहरुले बढीमा ०.७५ प्रतिशतसम्म सेवा शुल्क लिन पाउँछन् ।

सूचना शुल्क

बैंकमा ऋण लिन जाँदा सुरुमै कर्जा वापतको शुल्क तिर्नुपर्ने हुन्छ । कर्जा सूचना केन्द्रले जति शुल्क लिन्छन् बैंकले ग्राहकसँग त्यतिनै शुल्क लिन्छ । सामान्यतया कर्जा सूचना केन्द्रलाई ५ सय रुपैयाँ शूल्क बुझाउनु पर्छ ।

धितो मुल्यांकन शुल्क

धितो राख्ने सम्पत्तिको मुल्यांकन गराउँदा भ्यालुएटरलाई पनि फि तिर्नु पर्ने हुन्छ । बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरुले धितो मुल्यांकनका लागि आ–आफ्नै इन्जिनियर छनौट गरेका हुन्छन् । उनीहरुले बैंकको आग्रहअनुसार फिल्डमा पुगेर धितो मूल्याकंन गरी कर्जा प्रवाह गर्न सक्ने सिमा तोकिदिन्छन् । घरजग्गाको धितो मुल्यांकन गरेवापत इन्जिनियरले ५ देखि १० हजारसम्म शुल्क लिन्छन् ।

दृष्टिबन्धक शुल्क

सम्पूर्ण डकुमेन्ट तयार भइसकेपछि बैंकले ऋण प्रवाह गर्नुभन्दा अगाडि मालपोत कार्यलयमा गएर सम्पत्ती धितो बन्धक राख्नु पर्छ । धितो बन्दक गर्न जाँदा मालपोत कार्यलयले निश्चित शुल्क लिने गर्छ ।

यो पनि पढनुहोस् ।
भूकम्पपीडित : घर ठडियो, ऋणले पोल्यो
के–केमा पाइन्छ कृषि अनुदान, कसरी लिने ?
विद्यार्थी भन्छन्, ‘ऋण होइन सरकार, रोजगार देऊ’