English

यस्ता हुन्छन् बालबालिकामा हुने हर्नियाका लक्षण, कसरी थाहा पाउने ?



हर्निया पेटमा मात्र हैन शरीरका जुनसुकै ठाउँमा हुन सक्छ । शरीरको कुनै अंग जहाँ हुनुपर्ने हो त्यो ठाउँमा नभएर बाहिर निस्कन्छ भने त्यसलाई हर्निया भनिन्छ । यो समस्या ठूला व्यक्तिमा मात्र हैन बालबालिकामामा पनि देखिन्छ । सामान्यतया बालबालिकामा पेटको तल्लो भाग अथवा जाङमा डल्लो बाहिर निस्कने समस्या पनि हर्निया हो । यसलाई मेडिकल भाषामा कन्जेनिटल इङ्ग्युनल हर्निया भनिन्छ ।

कतिपय बालबालिकामा यो समस्या जन्मजात हुन्छ भने कसैमा जन्मिएपछि देखिन्छ । विशेषगरी समय नपुगी जन्मिएका बालबालिकामा यस्तो समस्या देखिन सक्छ । त्यसलाई समयमै पहिचान गरियो भने यसको सफल उपचार हुन्छ तर, हेलचेक्राइँ गर्दा यसले ठूलो असर गर्न सक्छ । त्यसैले बालबालिकामा देखिने हर्नियाका लक्षण र यसको उपचारका बारेमा बाल शल्य चिकित्सक डा. रितेश श्रेष्ठको सुझाव यस्तो छ :

कारण

कुनै पनि बालबालिका ३७ हप्ता भन्दा पहिले जन्मन्छन् भने त्यस्ता बालबालिकामा हर्नियाको जोखिम उच्च हुन्छ । छोराको हकमा अण्डा पेटभित्रबाट अण्डकोषमा आउनका लागि साधारणतया ३५ हप्ता लाग्छ । सो समयभन्दा अघि बच्चा जन्मिएमा अण्डा अण्डकोषमा नपुगी बीचमै अड्किन सक्छ । यसले पनि हर्नियाको समस्या निम्त्याउन सक्छ ।

हर्नियाको लक्षण

बच्चा रुँदा, खोक्दा, हाछ्युँ गर्दा अथवा केही सामान उठाउँदा पेटको तल्लो भागमा केही डल्लो बाहिर देखिन्छ भने त्यो हर्नियाको लक्षण हुन सक्छ । यस्ता लक्षण देखिएमा अल्ट्रासाउन्ड गर्नु पर्दछ । अल्ट्रासाउन्डबाट हर्नियाको पत्ता लाग्यो भने चिकित्सकको सल्लाह अनुसार शल्यक्रिया गर्नुपर्छ ।

इङ्ग्युनल हर्नियाको चरण

मुख्यतया इङ्ग्युनल हर्निया तीन चरणमा हुने गर्छ । रिड्युसेबल, इररिड्युसेबल र स्ट्रयाङगुलेटेड । रिड्युसेबल हर्नियाको सुरुको चरण हो । यसमा मांसपेशी बाहिर आउने र भित्र जाने गर्छ । यो समयमा शल्यक्रिया गर्दा थप जोखिमबाट बालबालिकालाई बचाउन सकिन्छ ।

इररिड्युसेबल र स्ट्रयाङगुलेटेड भएर अस्पताल पुगेको खण्डमा आकस्मिक शल्यक्रिया गर्नुपर्ने हुन्छ । यो शल्यक्रियाको जोखिम पनि धेरै हुन्छ । स्ट्रयाङगुलेटेड भएको खण्डमा आन्द्रा काटेर जोड्नु पर्ने अवस्था समेत आउन सक्छ । त्यसैले बालबालिकामा हर्नियाको लक्षण देखिने बित्तिकै चिकित्सकको सल्लाह लिन आवश्यक छ ।

उपचार

धेरै मानिसहरु शरीरमा हर्नियाका लक्षण देखिएता पनि त्यसलाई बेवास्ता गर्छन् । जसले भविष्यमा गम्भीर स्थिति उत्पन्न गर्छ । यदि तपाईंले आफ्ना बालबालिकामा माथिका लक्षणहरु देख्नु भयो भने तुरुन्त चिकित्सकलाई होला । त्यसो भएमा समयमै उपचार हुन्छ । हर्नियाको उपचार शल्यक्रियाबाट मात्रै सम्भव भएकोले ढिलाई गर्नु हुन्न । यसको आकार ठूलो हुँदै गएपछि झन् जटिलता हुन सक्छ ।



सम्बन्धित खबरहरु

गायक प्रमोद खरेलको सुमधुर आवाजमा सजिएको “बेग्लै खुशी” बोलको म्युजिक भिडियो ओएसआर  डिजिटल युट्युब च्यानलमा सार्वजनिक भएको छ। प्रेमिल शैलीको

‘सेलिब्रेसन इन स्प्लेन्डर’ थिम अन्र्तगत हङकङमा आयोजित सांस्कृतिक कार्यक्रममा नेपालले समेत आफ्नो प्रस्तुति दिएको छ । २० भन्दा बढी एसियाली

लमजुङ सेवा समिति हङकङले मर्स्याङदी नाईटको आयोजना गर्ने भएको छ । कार्यक्रम डिसेम्बर २२ का दिन युङ लङ थियटरमा हुनेछ

अमेरिकाको ४७ औं राष्ट्रपतिमा रिपब्लिकन उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्प फेरि निर्वाचित भएका छन् ।  ट्रम्पले डेमोक्र्याटिक्स पार्टीकी उम्मेदवार कमला ह्यारिसलाई पराजित