१० वर्षको अनुसन्धानपछि सफलता

संसारमा रहस्यको कुनै कमी छैन। आज पनि पृथ्वीमा यस्ता धेरै रहस्य छन् जसको बारेमा कसैलाई थाहा छैन । समय–समयमा, अनुसन्धानकर्ताहरूले यस्ता सबै रहस्यहरूबाट पर्दा हटाइरहन्छन्। यस्तै एउटा रहस्य टर्कीमा सन् २०१७ मा पत्ता लागेको थियो । जब अन्वेषकहरूले तालमा एउटा पुरानो दरबार फेला पारे। वास्तवमा, पुरातत्त्वविद्हरूको टोलीले तालमा एउटा पुरानो दरबार फेला पारेको थियो। भ्यान विश्वविद्यालयको टोलीले नोभेम्बर २०१७ मा यो दरबार पत्ता लगाएको थियो। टर्कीको सबैभन्दा ठूलो र मध्य पूर्वको दोस्रो ठूलो तालको गहिराइमा फेला परेको यो प्राचीन दरबार एकदमै राम्रो अवस्थामा फेला परेको थियो।

टोलीका प्रमुख तहसिन सिलानले त्यसपछि भने, ‘पानीमुनि केही हुनसक्ने स्थानीयवासीबीच कुराकानी भएको थियो तर अधिकांश पुरातत्त्वविद् र सङ्ग्रहालयका अधिकारीले त्यहाँ केही नभेट्ने बताए ।’ उनले भनेका थिए, ‘हामी १० वर्षदेखि भ्यान लेकमा अनुसन्धान गरिरहेका छौँ र यो खोज हाम्रा लागि पनि अप्रत्याशित छ ।’

यो दरबार एक किलोमिटर क्षेत्रमा फैलिएको छ। पर्खालको उचाइ तीनदेखि चार मिटर बराबर छ, तालको क्षारीय पानीले यसलाई राम्रो अवस्थामा राखेको छ । किल्लाका बाँकी संरचना ढुङ्गाले बनेका छन् । दरबारको बारेमा अझै धेरै सिक्न बाँकी छ। उदाहरणका लागि, महलको पर्खाल तालको तल छटमा कति गहिरो गयो भन्ने अझै स्पष्ट छैन। यस बाहेक थप पुरातात्त्विक अनुसन्धानले यस दरबारका निर्माणकर्ताहरूको बारेमा थप जान्न मद्दत गर्नेछ।

अन्वेषकहरूले पहिलो पटक घोषणा गरेका छन् कि यो विलुप्त उरार्तु सभ्यताको फलाम युगको अवशेष हो, जसलाई भ्यानको राज्य पनि भनिन्छ, जुन आधुनिक समयको इरान नजिकको क्षेत्रमा ९ औँ देखि ६ औँ शताब्दी ईसा पूर्वमा सुरु भयो।

गत वर्ष पनि टोलीले ताल भित्र चार वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको स्टलाग्माइट्स (ढुङ्गाको ढुङ्गा) फेला पारेको थियो । यस वर्षको सुरुमा, अन्वेषकहरूले सन् १९४८ मा डुबेको तालमा रुसी जहाज भेटिएको घोषणा गरेका थिए।

यो पनि…
यी हुन् विश्वका अचम्मका अन्तर्राष्ट्रिय सिमाना
यी हुन् विश्वका अचम्मका ठाउँ