मिर्गौला झिक्नका लागि जब होटलमा राखियो…
‘तपाईंहरूको आर्थिक अवस्था कमजोर छ । मानव शरीरमा दुइटा मिर्गौला हुन्छन् । एउटा मिर्गौला झिक्दा खासै फरक गर्दैन बरु आठ लाख हात पर्छ ।’ उक्त कुरा सुनेपछि दुई पीडितले आफ्नो एउटा मिर्गौला बेच्न तयार भए ।
त्यसका लागि भारत जानुपर्ने भनियो । र, दुईजना आफ्नो एउटा मिर्गौला दिन तयार भए । त्यसबापत आठ लाख रुपैयाँ पाउनुपर्ने सर्त अघि सारे । लिने र दिने दुवै पक्ष तयार भएपछि उनीहरूलाई काठमाडौंको माछापोखरीस्थित होटल न्यु दक्षिणकालीमा राखियो । होटलमा राखेर मिर्गौला बिक्री गर्न लागिएको भन्ने लागेपछि दुवै पीडितले प्रहरीलाई खबर गरे ।
यसरी ललाई-फकाई, आर्थिक प्रलोभन देखाई मिर्गौला झिक्न भारत लैजाने प्रयोजनार्थ माछापोखरी इलाकामा ल्याई राखिएको भन्ने सूचना प्रहरीले पायो । त्यसपछि महानगरीय प्रहरी वृत्त बालाजुबाट प्रहरी टोली खटियो ।
यसरी ललाई-फकाई, आर्थिक प्रलोभन देखाई मिर्गौला झिक्न भारत लैजाने प्रयोजनार्थ माछापोखरी इलाकामा ल्याई राखिएको भन्ने सूचना प्रहरीले पायो । त्यसपछि महानगरीय प्रहरी वृत्त बालाजुबाट प्रहरी टोली खटियो ।
प्रहरी टोलीले न्यु दक्षिणकाली होटलबाट मकवानपुर हेटौंडा उपमहानगरपालिका-१९ घर भई हाल काठमाडौं-४ बस्ने ३९ वर्षीय मोती लामालाई पक्राउ गर्याे । उनले बन्धक बनाएर राखेका दुई पीडितको समेत प्रहरीले उद्धार गर्यो । भारत लगेर मिर्गौला बेच्ने खोज्ने लामालाई प्रहरीले १६ फागुन राति पक्राउ गरेको थियो ।
पक्राउ परेका लामालाई थुनछेक बहसपछि पुर्पक्षका लागि कारागार चलान गरिएको छ । जिल्ला अदालत काठमाडौंमा बिहीबार भएको थुनछेक बहसपछि कारागार चलान गरिएको महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले जनाएको छ ।
कसरी संलग्न हुन्छन् तस्कर
विशेष गरी नेपालीहरुको मिर्गौला तस्करी नेपालमा भन्दा भारतमा बढी हुन्छ । आर्थिक प्रलोभन देखाएर सुखा सीमानको फाइदा उठाउँदै तस्करहरुले नेपालीहरुलाई ललाइफकाई गरेर भारत पुर्याई मिर्गौंला बेचबिखन गर्ने गरेका छन् ।
शुरुमा भारतमा रहेको गिरोहले मिर्गौला आवश्यक परेको बिरामीका आफन्तसँग रकमको बार्गेनिङ गर्छन् । रकममा कुरा मिलेपछि चिकित्सकको सल्लाहमा ब्लड ग्रुप लगायत विवरण नेपालमा रहेका त्यही गिरोहका सदस्यलाई पठाइन्छ । सोही अनुरुप नेपालमा रहेका गिरोहका सदस्यले मिर्गौलाको खोजी गर्छन् ।’
खोजेबमोजिम मिर्गौला दिने व्यक्ति भेटेपछि उसलाई पैसाको प्रलोभन देखाएर बिरामीको आफन्त बनाउने खेल शुरु हुन्छन् । योजना अनुरुप नक्कली विवरण तयार हुन्छ र गिरोहका सदस्यहरु प्रक्रियाका लागि स्वास्थ्य मन्त्रालय पुग्ने गरेको पाइन्छ ।
तस्करहरुको टार्गेटमा मुख्यगरी गरिवीको समस्याले पिल्सिएका, असिक्षित तथा सोझासाझा नेपालीहरु पर्छन् । खोजेबमोजिम मिर्गौला दिने व्यक्ति भेटेपछि उसलाई पैसाको प्रलोभन देखाएर बिरामीको आफन्त बनाउने खेल शुरु हुन्छन् । योजना अनुरुप नक्कली विवरण तयार हुन्छ र गिरोहका सदस्यहरु प्रक्रियाका लागि स्वास्थ्य मन्त्रालय पुग्ने गरेको पाइन्छ ।
जानकारहरुका अनुसार गिरोहका सदस्यले मन्त्रालयका केही कर्मचारी सँग सेटिङ मिलाउँछन् र कागजपत्र तयार गर्छन् । सोही आधारमा भारतमा पुर्याएर मिर्गौला निकाल्ने काम हुन्छ । यस्ता गिरोहहरुले गरिबबाट मिर्गौला खरिद गर्ने र धनीलाई खरिद रकम भन्दा १० गुणा सम्म बढीमा बेचबिखन गर्ने गर्दछन् ।
पछिल्लो वर्ष मिर्गौला तस्करी कहालीलाग्दो रूपमा बढेको छ बेच्नेहरू पिन यसबारे चेतनामूलक अभियानमा लागेपछि तस्करीमा केही कमी आएको देखिन्थ्यो ।
पछिल्लो वर्ष मिर्गौला तस्करी कहालीलाग्दो रूपमा बढेको छ बेच्नेहरू पिन यसबारे चेतनामूलक अभियानमा लागेपछि तस्करीमा केही कमी आएको देखिन्थ्यो । तर, काभ्रेमा यही वर्ष मिर्गौला तस्करीका दुई घटना सार्वजनिक भएपछि फेरि माैलाएको आशंका उब्जिएको छ ।
के छ ऐनमा
मिर्गौला तस्करीमा संलग्नलाई मानव बेचबिखन तथा ओसार–पसार ऐन २०६४ अन्तर्गत १० वर्ष कैद र दुई लाखदेखि पाँच लाख रूपैयाँसम्म जरिवाना सजाय हुनेछ ।
मिर्गौला तस्करीमा संलग्नलाई मानव बेचबिखन तथा ओसार–पसार ऐन २०६४ अन्तर्गत १० वर्ष कैद र दुई लाखदेखि पाँच लाख रूपैयाँसम्म जरिवाना सजाय हुनेछ । पीडकलाई गरिएको जरिवानामध्ये आधा रकम भने पीडितलाई क्षतिपूर्ति भराइदिने पनि कानुनी व्यवस्था छ ।
पीडकलाई गरिएको जरिवानामध्ये आधा रकम भने पीडितलाई क्षतिपूर्ति भराइदिने पनि कानुनी व्यवस्था छ ।
नेपालमा मानव शरीरको अङ्ग प्रत्यारोपण (नियमित तथा निषेध) ऐन–२०५५ को संशोधन २०७२ मा नाता पर्ने प्रायः सबैले अङ्गदान गर्न सक्ने व्यवस्था गरिएको छ । उक्त ऐनले दुई वा दुईभन्दा बढी परिवारमा अङ्ग साटासाट गर्न सकिने व्यवस्था पनि गरेको छ ।
यो पनि
मिर्गौला तस्करी : काभ्रेमा गोप्य चहलपहल !
यस्ता हुन्छन् मृगौला बिग्रने कारण र लक्षण, कसरी बच्ने ?