English

बालबालिका किन रिसाउँछन् ? कसरी गर्ने नियन्त्रण ?



रिस उठ्नु मानवीय स्वभाव नै हो । तर, यसलाई व्यवस्थापन गर्न नसक्दा गम्भीर समस्या निम्तिन सक्छ । अझै कतिपय बालबालिकाहरु रिसालु स्वभावका हुन्छन् । बालबालिका केही अनावश्यक मागहरु राख्छन् । ती मागलाई अभिभावकले पूरा गरेनन् भने उनीहरु अचानक रिसाउँछन थाल्छन् । त्यसैगरी भोकै हुँदा अथवा निन्द्रा पूरा नभएको अवस्थामा समेत उनीहरुमा अनियन्त्रित रिस देखिन्छ । बच्चाहरुको रिस बढी हुँदा प्राय अभिभावकहरुको तनाव, चिन्ता अथवा निराशाको कारण बन्न पुग्छ । बच्चाहरुको रिसलाई नियन्त्रणमा ल्याउनु त्यति सजिलो कार्य होइन । बालबालिकाहरु रिसाहा किन हुन्छन् ? त्यो रिसलाई कसरी नियन्त्रण गर्ने भन्ने विषयमा कान्ति बाल अस्पतालका वरिष्ठ बालमनोचिकित्सक डा. गुन्जन ध्वजुको सुझाव यस्तो छ :

बालबालिका रिसाउनुका कारण

– मानसिक समस्या भएमा (जस्तो डिप्रेशन तथा एन्जाइटि)
– बच्चाहरुको वातावरणमा केही समस्या या असहज वातावरण सिर्जना भएको खण्डमा
– पर्याप्त निद्राको अभावमा
– साथीहरु बीचको असहजता या साथीहरुले गिज्याउने तथा हेप्ने गरेमा
– वंशाणुगत गुणका कारण
– असन्तुलित पारिवारिक वातावरणका कारण
– अहिले कोरोनाको समयमा घर भित्रै बसिरहनु पर्ने भएको कारण पनि बच्चाहरु रिसाहा हुन सक्छन्
– धेरै रिसाहा भएको वातावरणमा हुर्केमा वरिपरिका व्यक्तिहरु रिसाइरहने वा झर्किरहने भएमा

रोकथाम र उपचार

– सर्वप्रथम उनीहरु के कारणले रिसाई रहेका छन् भन्ने कुरा पत्ता लगाउनु पर्छ यदि उनीहरु लगातार रिसाई रहने झकर्ने गर्छन् भने मानसिक समस्याको कारणले पनि हुन सक्छ । त्यसैले कारण पत्ता लगाएर मनोचिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ ।
– बालबालिकाको यस्तो समस्या निराकरणको लागि सर्वप्रथम उनीहरुलाई सहज वातावरणको सिर्जना गराइदिनु पर्छ ।
– पारिवारिक होस् या सामाजिक रुपमा उनीहरुको चाहना बुझेर सोही अनुरुपको व्यवहार गर्नुपर्छ ।
– उनीहरुको व्यवहारमा केही परिवर्तन आएको छ भने सहज वातावरणमा उनीहरुलाई त्यस परिवर्तित व्यवहारबारे सोध्नुपर्छ ।
– कुनै पनि कुराले उनीहरुलाई तनाव भइरहेको छ भने त्यो पाटोहरुलाई निक्र्यौल गरी तनावरहित वातावरण सिर्जना गर्नुपर्दछ ।
– अशान्त पारिवारिक स्थितीका कारण पनि बच्चा अटेरी हुने तथा बढी रिसाहा हुने गर्दछन् । त्यसैले हामीले घरमा शान्त एवं पारस्परिक वातावरण बनाइराख्नुपर्छ ।
– उनीहरुको पढाई र अन्य गतिविधिहरुसँगै उनीहरुको निम्ति खेलकूद तथा मनोरञ्जनको निमित्त पनि समय छुट्याउनुपर्ने हुन्छ ।



सम्बन्धित खबरहरु

गायक प्रमोद खरेलको सुमधुर आवाजमा सजिएको “बेग्लै खुशी” बोलको म्युजिक भिडियो ओएसआर  डिजिटल युट्युब च्यानलमा सार्वजनिक भएको छ। प्रेमिल शैलीको

‘सेलिब्रेसन इन स्प्लेन्डर’ थिम अन्र्तगत हङकङमा आयोजित सांस्कृतिक कार्यक्रममा नेपालले समेत आफ्नो प्रस्तुति दिएको छ । २० भन्दा बढी एसियाली

लमजुङ सेवा समिति हङकङले मर्स्याङदी नाईटको आयोजना गर्ने भएको छ । कार्यक्रम डिसेम्बर २२ का दिन युङ लङ थियटरमा हुनेछ

अमेरिकाको ४७ औं राष्ट्रपतिमा रिपब्लिकन उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्प फेरि निर्वाचित भएका छन् ।  ट्रम्पले डेमोक्र्याटिक्स पार्टीकी उम्मेदवार कमला ह्यारिसलाई पराजित